SS 3 Yoruba (1st, 2nd & 3rd Term)

ASA IGBEYAWO ATIJO (IBILE) IGBESE IGBEYAWO                                 ALAYE Ifojusode                    Awon obi okunrin yoo maa fi oju sile wa obinrin. Iwadii                         Won yoo se iwadii idile obinrin naa ni aarin ilu. Won yoo tun se, iwadi lowo ifa. Alarina                       Alarina ni won yoo maa ran si ara won (oko ati Iyawo afesona), Boko ba moju […]

Oge sise ni a n pe ni oso. Oso ara, oso ile. Ki a se itoju ara, aso, ile ni gbogbo e dale lori. Ki a se itoju  irun: irun didi, irun gige, iwe wiwe, enu fifo, ara pipa/jija eekanna gige ati bee bee lo ni a n pe ni imototo. Apeere oge sise nile

Ni aye ode-oni eto iselu ti yato patapata is ti aye atijo. Ni aye ode-oni, eto iselu ti aye ode-oni ni a n lo gomina ni Olori ati alase ni ilu kookan ti o si ni awon komisanna ti won jo n tuko eto ilu. Loooto ni awon oba si wa sugbon won ko ni

Ipa ti  baale  ile, Iyaale-ile omobinrin ile, omokunrin ile, omo osu n ko ninu eto       isakoso agbo ile ati ebi gbigboona. Eto iselu ni ile Yoruba bere lati inu ile, gege bi asa ,baba ni Olori ile, iya ni atele bee ni awon omo naa ni ojuse bi ojo ori won ba se telera.

IHUN ORO (ISODORUKO) IGBESE Bi a se n seda oro oruko nipa lilo afomo ibere AKOONU:- Iseda oro-oruko je siseda oro-oruko lati ara oro-oruko tabi oro-ise nipa afomo lilo.  Bi  a ba fe seda oro oruko eyi ni awon igbese ti a ni lati tele. Nipa lilo afomo ibere Nipa lilo afomo aarin Nipa sise

Inu ede ti a ti n ya oro lo. Ona ti a n gba ya oro wonu ede Yoruba.   Akoonu Oro – ayalo -: ni awon oro ajeji ti a maa n ya wonu ede Yoruba lati inu ede miiran Oro – ayalo -: ni mimu oro lati inu ede kan wo inu ede

Foniimu konsonanti Foniimu faweli ati ohun Eda foniimu konsonanti ati faweli Akoonu (Iro aseyato) Foniimu ni awon iro ti o le fi iyato han laaarin oro kan tabi omiran Ap Foniimu ni /b/ /d/ /t/, eyi ti o tumo si pe  bi a ba fi iro kan dipo ikeji iyato yoo wa Ap Ede Ere

ORIKI ORISII IPA TI WON N KO NI AWUJO AKOONU Elegbejegbe ni egbe ti awon odo, agba ni okunrin tabi ni obinrin ti won je iro da sile ni agbegbe won fun igbega ilu ati ara won. Ni aye atijo,iwonba ni ise ti ijoba maa n se fun awon ara ilu.igbega ati idagbasoke ilu tabi

AKOONU Silebu ni ege oro ti o kere ju ti eemi le gbe jade leekan soso. Apeere: Ajayi:              A-ja-yi  =         silebu meta Olabisi             O-la-bi-si         silebu merin. Adeleke           A-de-le-ke       silebu merin Olopaa             O-lo-pa-a         silebu merin Gbangbadekun  gba-n-gba-de-kun     silebu marun-un.   Odo Silebu: ni apa ti o se pataki julo ninu ihun silebu kookan. Iro

Mofiimu ni ege tabi fonran ti o kere julo ti o si ni ise ti o n se (tabi ihimo kikun) ninu ihunoro. Apeere eya moffimu ni oju, omo, owo, alaafia, eemi, egbon ati, ai, a, i, on. A ko le se atunge awon ege mofiimu oke wonyi mo ti a ba ge e, won

Aayan ogbufo ni itumo ede lati ede kan si omiran, paapaa julo ede geesi si ede Yoruba. Amuye for Ogbufo Gbigbo ede mejeeji: a gbodo gbo ede mejeeji daradara, eyi ni ede ti yoo tumo ati ede ti yoo tumo re si. Mimo ko ati mimo kaa: ogbufo gbodo le ka ede mejeeji daradara nitoripe

Laye atijo ko si ofin ti a ko sile gege bi ti ode – oni. Sugbon, a no awon asa, eewo, ilana ti awon agba fi n se eto agbo ile ati akoso ilu. Bi o tile je pe ako ni akosile ofin naa gege bi a ti nii ninu iwe ofin lode oni, ole

Oro aponle je eyo oro kan ninu ihun gbolohun ti o maa n pon oro – ise. Ise re gan-an ni lati se afihan itumo fun apola ise ninu gbolohun. Bi apeere: (i) Tunde rin: (ii) Tunde rin jaujau Tunde rin kemokemo Tunde rin pelepele Gholohun (i) je oro ise alaigbagbo (rin) ko I oro

Ohun ti o n bi oro agbaso nip e ko se e se fun eniyan lati wan i ibi gbogbo ti won ba n soro. Nigba ti eniyan ko basi tisi ni ibiti won bat i n soro kan o daju pe elomiran ti o wa nibe ni a n reti pe yoo wa so

Ohun to soro lati mo kulekule ohun ninu egbe awo nitori won kofi eni ti kii se omo egbe idi niyi ti o fi je omo egbe lo le so pelu idaniloju ohun ti o n sele ninu egbe won. Orisirisii egbe awo ti o wa: Egbe ogboni (abalaye ati ti igbalode) Oro Egungun Agemo

Ogun jije se pataki pupo laarin awon Yoruba oun nii fi ilu alagbara han yato si ilu ti ko ni agba la. Orisii ogun meji ni o wa: Ogun ti a le pen i ogun adaja; ati Ogun ajadiju tabi ogun ajaku-akata: eyi le je ogun adugbo si adugbo, ileto si ileto tabi ilu si

Awon Yoruba gbagbe pe bi eniyan ba ku yoo lo si orun, yala orun rere tabi orun ti o ni iya ninu won gba pe bi eniyan ba ku, o tun le padawa ya lodo o mo re nipa bibi ige ge bi o mo. Orisii oku meji ni o wa gege bi ojo ori

Apeere gbolohun lori oro – oruko ni ipo alo: O mu emu Ajadi fo agbe Ekundayo ko ile alaja Oro oruko ni ipo eyan Okunrin oloro naa kun i afemojumo Aja ode pa etu nla Ewure Toorera ni won ji Ile olowo naa rewa ORISII ORO ORUKO Oruko eniyan –           Bisi, Dele Oruko eranko                       

Oro – ise ni oro tabi akojopo oro to n toka si isele tabi nkan ti oluwa se ninu gbolohun. Bi apeere: Ade ra iwe ede Yoruba Tuned gun igi osan “ra” ati “gun” ni opomulero to je oro – ise ti a fi mo nkan ti oluwa se ninu iso oke wonyii: Abuda oro